శ్రీ వైకుంఠ గద్యం – Sri Vaikunta Gadyam
యామునార్యసుధామ్భోధిమవగాహ్య యథామతి |
ఆదాయ భక్తియోగాఖ్యం రత్నం సన్దర్శయామ్యహమ్ ||
స్వాధీన త్రివిధచేతనాచేతనస్వరూపస్థితి ప్రవృత్తిభేదం, క్లేశ కర్మాద్యశేషదోషాసంస్పృష్టం, స్వాభావికానవధికాతిశయ జ్ఞానబలైశ్వర్యవీర్యశక్తితేజః ప్రభృత్యసఙ్ఖ్యేయ కల్యాణగుణగణౌఘ మహార్ణవం, పరమపురుషం, భగవన్తం, నారాయణం, స్వామిత్వేన సుహృత్వేన గురుత్వేన చ పరిగృహ్య ఐకాన్తికాత్యన్తిక తత్పాదాంబుజద్వయ పరిచర్యైకమనోరథః, తత్ప్రాప్తయే చ తత్పాదాంబుజద్వయ ప్రపత్తేరన్యన్న మే కల్పకోటిసహస్రేణాపి సాధనమస్తీతి మన్వానః, తస్యైవ భగవతో నారాయణస్య అఖిలసత్త్వదయైకసాగరస్య అనాలోచిత గుణగుణాఖణ్డ జనానుకూలామర్యాద శీలవతః, స్వాభావికానవధికాతిశయ గుణవత్తయా దేవతిర్యఙ్మనుష్యాద్యఖిలజన హృదయానన్దనస్య ఆశ్రితవాత్సల్యైకజలధేః భక్తజనసంశ్లేషైకభోగస్య నిత్యజ్ఞానక్రియైశ్వర్యాది భోగసామగ్రీసమృద్ధస్య, మహావిభూతేః, శ్రీమచ్చరణారవిన్దయుగళం అనన్యాత్మసఞ్జీవనేన తద్గతసర్వభావేన శరణమనువ్రజేత్ | తతశ్చ ప్రత్యహమాత్మోజ్జీవనాయైవమనుస్మరేత్ | చతుర్దశభువనాత్మకం అణ్డం, దశగుణితోత్తరం చ ఆవరణసప్తకం, సమస్తం కార్యకారణ(జాత)మతీత్య, వర్తమానే పరమవ్యోమశబ్దాభిధేయే, బ్రహ్మాదీనాం వాఙ్మనసాఽగోచరే, శ్రీమతి వైకుణ్ఠే దివ్యలోకే, సనకవిధిశివాదిభిరపి అచిన్త్యస్వభావైశ్వర్యైః, నిత్యసిద్ధైరనన్తైర్భగవదానుకూల్యైక భోగైర్దివ్యపురుషైః మహాత్మభిః ఆపూరితే, తేషామపి ఇయత్పరిమాణం, ఇయదైశ్వర్యం, ఈదృశస్వభావమితి పరిచ్ఛేత్తుమయోగ్యే, దివ్యావరణశతసహస్రావృతే, దివ్యకల్పకతరూపశోభితే, దివ్యోద్యాన శతసహస్రకోటిభిరావృతే, అతిప్రమాణే దివ్యాయతనే, కస్మింశ్చిద్విచిత్ర దివ్యరత్నమయ దివ్యాస్థానమణ్డపే, దివ్యరత్నస్తమ్భ శతసహస్రకోటిభిరుపశోభితే,
దివ్యనానారత్నకృతస్థల విచిత్రితే, దివ్యాలఙ్కారాలఙ్కృతే, పరితః పతితైః పతమానైః పాదపస్థైశ్చ నానాగన్ధవర్ణైర్దివ్యపుష్పైః శోభమానైర్దివ్యపుష్పోపవనైరుపశోభితే, సఙ్కీర్ణపారిజాతాది కల్పద్రుమోపశోభితైః, అసఙ్కీర్ణైశ్చ కైశ్చిదన్తస్స్థపుష్పరత్నాదినిర్మిత దివ్యలీలామణ్డప శతసహస్రోపశోభితైః, సర్వదాఽనుభూయమానైరప్యపూర్వవదాశ్చర్యమావహద్భిః క్రీడాశైల శతసహస్రైరలఙ్కృతైః, కైశ్చిన్నారాయణదివ్యలీలాఽసాధారణైః, కైశ్చిత్పద్మవనాలయా దివ్యలీలాఽసాధారణైః, సాధారణైశ్చ కైశ్చిత్ శుకశారికామయూరకోకిలాదిభిః కోమలకూజితైరాకులైః, దివ్యోద్యాన శతసహస్రైరావృతే, మణిముక్తాప్రవాల కృతసోపానైః, దివ్యామలామృతరసోదకైః, దివ్యాణ్డజవరైః, అతిరమణీయదర్శనైః అతిమనోహరమధురస్వరైః ఆకులైః, అన్తస్థ ముక్తామయ దివ్యక్రీడాస్థానోపశోభితైః దివ్యసౌగన్ధికవాపీశతసహస్రైః, దివ్యరాజహంసావళీవిరాజితైరావృతే, నిరస్తాతిశయానన్దైకరసతయా చానన్త్యాచ్చ ప్రవిష్టానున్మాదయద్భిః క్రీడోద్దేశైర్విరాజితే, తత్ర తత్ర కృత దివ్యపుష్పపర్యఙ్కోపశోభితే, నానాపుష్పాసవాస్వాద మత్తభృఙ్గావలీభిః ఉద్గీయమాన దివ్యగాన్ధర్వేణాపూరితే, చన్దనాగరుకర్పూర దివ్యపుష్పావగాహి మన్దానిలాసేవ్యమానే, మధ్యే పుష్పసఞ్చయ విచిత్రితే, మహతి దివ్యయోగపర్యఙ్కే అనన్తభోగిని, శ్రీమద్వైకుణ్ఠైశ్వర్యాది దివ్యలోకం ఆత్మకాన్త్యా విశ్వమాప్యాయయన్త్యా శేష శేషాశనాది సర్వపరిజనం భగవతస్తత్తదవస్థోచిత పరిచర్యాయాం ఆజ్ఞాపయన్త్యా, శీలరూపగుణ విలాసాదిభిః ఆత్మానురూపయా శ్రియా సహాసీనం, ప్రత్యగ్రోన్మీలిత సరసిజసదృశ నయనయుగళం, స్వచ్ఛనీలజీమూతసఙ్కాశం, అత్యుజ్జ్వలపీతవాససం, స్వయా ప్రభయాఽతినిర్మలయా అతిశీతలయా అతికోమలయా స్వచ్ఛమాణిక్యాభయా కృత్స్నం జగద్భాసయన్తం,
అచిన్త్యదివ్యాద్భుత నిత్యయౌవన స్వభావలావణ్యమయామృతసాగరం, అతిసౌకుమార్యాది ఈషత్ ప్రస్విన్నవదాలక్ష్యమాణ లలాటఫలక దివ్యాలకావలీవిరాజితం, ప్రబుద్ధముగ్ధామ్బుజ చారులోచనం, సవిభ్రమభ్రూలతం, ఉజ్జ్వలాధరం, శుచిస్మితం, కోమలగణ్డం, ఉన్నసం, ఉదగ్రపీనాంస విలంబికుణ్డలాలకావలీ బన్ధుర కమ్బుకన్ధరం, ప్రియావతం‍సోత్పల కర్ణభూషణశ్లథాలకాబన్ధ విమర్దశంసిభిః చతుర్భిరాజానువిలమ్బిభిర్భుజైర్విరాజితం, అతికోమల దివ్యరేఖాలఙ్కృతాతామ్రకరతలం, దివ్యాఙ్గుళీయకవిరాజితం, అతికోమల దివ్యనఖావళీవిరాజితం, అతిరక్తాఙ్గులీభిరలఙ్కృతం, తత్క్షణోన్మీలిత పుణ్డరీక సదృశచరణయుగళం, అతిమనోహర కిరీటమకుట చూడావతంస మకరకుణ్డల గ్రైవేయక హార కేయూర కటక శ్రీవత్స కౌస్తుభ ముక్తాదామోదరబన్ధన పీతాంబర కాఞ్చీగుణ నూపురాదిభిరత్యన్త సుఖస్పర్శైః దివ్యగన్ధైర్భూషణైర్భూషితం, శ్రీమత్యా వైజయన్త్యా వనమాలయా విరాజితం, శఙ్ఖచక్రగదాఽసి శార్ఙ్గాది దివ్యాయుధైః సేవ్యమానం, స్వసఙ్కల్పమాత్రావక్లుప్త జగజ్జన్మస్థితిధ్వంసాదికే శ్రీమతి విష్వక్సేనే న్యస్త సమస్తాత్మైశ్వర్యం, వైనతేయాదిభిః స్వభావతో నిరస్త సమస్త సాంసారిక స్వభావైః భగవత్పరిచర్యాకరణ యోగ్యైర్భగవత్పరిచర్యైకభోగై-ర్నిత్యసిద్ధైరనన్తైః యథా యోగం సేవ్యమానం, ఆత్మభోగేన అననుసంహితపరాదికాల దివ్యామల కోమలావలోకనేన విశ్వమాహ్లాదయన్తం, ఈషదున్మీలిత ముఖామ్బుజోదరవినిర్గతేన దివ్యాననారవిన్ద శోభాజననేన దివ్యగాంభీర్యౌదార్య సౌన్దర్య మాధుర్యాద్యనవధిక గుణగణవిభూషితేన, అతిమనోహర దివ్యభావగర్భేణ దివ్యలీలాఽఽలాపామృతేన అఖిలజన హృదయాన్తరాణ్యాపూరయన్తం భగవన్తం నారాయణం ధ్యానయోగేన దృష్ట్వా, తతో భగవతో నిత్యస్వామ్యమాత్మనో నిత్యదాస్యం చ యథావస్థితమనుసన్ధాయ, కదాఽహం భగవన్తం నారాయణం, మమ కులనాథం, మమ కులదైవతం, మమ కులధనం, మమ భోగ్యం, మమ మాతరం, మమ పితరం, మమ సర్వం సాక్షాత్కరవాణి చక్షుషా |
కదాఽహం భగవత్పాదామ్బుజద్వయం శిరసా సఙ్గ్రహీష్యామి | కదాఽహం భగవత్పాదామ్బుజద్వయ పరిచర్యాఽఽశయా నిరస్తసమస్తేతర భోగాశః, అపగత సమస్త సాంసారికస్వభావః తత్పాదామ్బుజద్వయం ప్రవేక్ష్యామి | కదాఽహం భగవత్పాదాంబుజద్వయ పరిచర్యాకరణయోగ్య-స్తదేకభోగస్తత్పాదౌ పరిచరిష్యామి | కదా మాం భగవాన్ స్వకీయయా అతిశీతలయా దృశా అవలోక్య, స్నిగ్ధగమ్భీరమధురయా గిరా పరిచర్యాయాం ఆజ్ఞాపయిష్యతి, ఇతి భగవత్పరిచర్యాయామాశాం వర్ధయిత్వా తయైవాఽశయా తత్ప్రసాదోపబృంహితయా భగవన్తముపేత్య, దూరాదేవ భగవన్తం శేషభోగే శ్రియా సహాసీనం వైనతేయాదిభిః సేవ్యమానం, సమస్తపరివారాయ శ్రీమతే నారాయణాయ నమః, ఇతి ప్రణమ్య ఉత్థాయోత్థాయ పునః పునః ప్రణమ్య అత్యన్త సాధ్వసవినయావనతో భూత్వా, భగవత్పారిషదగణనాయకైర్ద్వారపాలైః కృపయా స్నేహగర్భయా దృశాఽవలోకితః సమ్యగభివన్దితైస్తైస్తైరేవానుమతో భగవన్తముపేత్య, శ్రీమతా మూలమన్త్రేణ మామైకాన్తికాత్యన్తిక పరిచర్యాకరణాయ పరిగృహ్ణీష్వ ఇతి యాచమానః ప్రణమ్యాత్మానం భగవతే నివేదయేత్ |
తతో భగవతా స్వయమేవాత్మసఞ్జీవనేన అమర్యాదశీలవతా అతిప్రేమాన్వితేన అవలోకనేనావలోక్య సర్వదేశ సర్వకాల సర్వావస్థోచితాత్యన్తశేషభావాయ స్వీకృతోఽనుజ్ఞాతశ్చ అత్యన్తసాధ్వసవినయావనతః కిఙ్కుర్వాణః కృతాఞ్జలిపుటో భగవన్తముపాసీత | తతశ్చానుభూయమాన భావవిశేషః నిరతిశయప్రీత్యాఽన్యత్కిఞ్చిత్కర్తుం ద్రష్టుం స్మర్తుమశక్తః పునరపి శేషభావమేవ యాచమానో భగవన్తమేవావిచ్ఛిన్నస్రోతోరూపేణావలోకనేన అవలోకయన్నాసీత | తతో భగవతా స్వయమేవాత్మసఞ్జీవనేనావలోకనేనావలోక్య సస్మితమాహూయ సమస్తక్లేశాపహం నిరతిశయసుఖావహమాత్మీయం, శ్రీమత్పాదారవిన్దయుగళం శిరసి కృతం ధ్యాత్వా, అమృతసాగరాన్తర్నిమగ్నసర్వావయవః సుఖమాసీత |
లక్ష్మీపతేర్యతిపతేశ్చ దయైకధామ్నోః
యోఽసౌ పురా సమజనిష్ట జగద్ధితార్థమ్ |
ప్రాప్యం ప్రకాశయతు నః పరమం రహస్యం
సంవాద ఏష శరణాగతి మన్త్రసారః ||
ఇతి శ్రీభగవద్రామానుజవిరచితే శ్రీవైకుణ్ఠగద్యమ్ సంపూర్ణం |