స్కందోత్పత్తి (రామాయణ బాలకాండే) – Skandotpatti (Ramayana Bala Kanda)

తప్యమానే తపో దేవే దేవాః సర్షిగణాః పురా |
సేనాపతిమభీప్సంతః పితామహముపాగమన్ || 1 ||

తతోఽబ్రువన్ సురాః సర్వే భగవంతం పితామహమ్ |
ప్రణిపత్య శుభం వాక్యం సేంద్రాః సాగ్నిపురోగమాః || 2 ||

యో నః సేనాపతిర్దేవ దత్తో భగవతా పురా |
తపః పరమమాస్థాయ తప్యతే స్మ సహోమయా || 3 ||

యదత్రానంతరం కార్యం లోకానాం హితకామ్యయా |
సంవిధత్స్వ విధానజ్ఞ త్వం హి నః పరమా గతిః || 4 ||

దేవతానాం వచః శ్రుత్వా సర్వలోకపితామహః |
సాంత్వయన్మధురైర్వాక్యైస్త్రిదశానిదమబ్రవీత్ || 5 ||

శైలపుత్ర్యా యదుక్తం తన్న ప్రజాః సంతు పత్నిషు | [స్యథ]
తస్యా వచనమక్లిష్టం సత్యమేవ న సంశయః || 6 ||

ఇయమాకాశగా గంగా యస్యాం పుత్రం హుతాశనః |
జనయిష్యతి దేవానాం సేనాపతిమరిందమమ్ || 7 ||

జ్యేష్ఠా శైలేంద్రదుహితా మానయిష్యతి తత్సుతమ్ |
ఉమాయాస్తద్బహుమతం భవిష్యతి న సంశయః || 8 ||

తచ్ఛ్రుత్వా వచనం తస్య కృతార్థా రఘునందన |
ప్రణిపత్య సురాః సర్వే పితామహమపూజయన్ || 9 ||

తే గత్వా పర్వతం రామ కైలాసం ధాతుమండితమ్ |
అగ్నిం నియోజయామాసుః పుత్రార్థం సర్వదేవతాః || 10 ||

దేవకార్యమిదం దేవ సంవిధత్స్వ హుతాశన |
శైలపుత్ర్యాం మహాతేజో గంగాయాం తేజ ఉత్సృజ || 11 ||

దేవతానాం ప్రతిజ్ఞాయ గంగామభ్యేత్య పావకః |
గర్భం ధారయ వై దేవి దేవతానామిదం ప్రియమ్ || 12 ||

అగ్నేస్తు వచనం శ్రుత్వా దివ్యం రూపమధారయత్ |
దృష్ట్వా తన్మహిమానాం స సమంతాదవకీర్యత || 13 ||

సమంతతస్తదా దేవీమభ్యషించత పావకః |
సర్వస్రోతాంసి పూర్ణాని గంగాయా రఘునందన || 14 ||

తమువాచ తతో గంగా సర్వదేవపురోగమమ్ |
అశక్తా ధారణే దేవ తవ తేజః సముద్ధతమ్ || 15 ||

దహ్యమానాగ్నినా తేన సంప్రవ్యథితచేతనా |
అథాబ్రవీదిదం గంగాం సర్వదేవహుతాశనః || 16 ||

ఇహ హైమవతే పాదే గర్భోఽయం సన్నివేశ్యతామ్ |
శ్రుత్వా త్వగ్నివచో గంగా తం గర్భమతిభాస్వరమ్ || 17 ||

ఉత్ససర్జ మహాతేజాః స్రోతోభ్యో హి తదానఘ |
యదస్యా నిర్గతం తస్మాత్తప్తజాంబూనదప్రభమ్ || 18 ||

కాంచనం ధరణీం ప్రాప్తం హిరణ్యమమలం శుభమ్ |
తామ్రం కార్ష్ణాయసం చైవ తైక్ష్ణ్యదేవాభ్యజాయత || 19 ||

మలం తస్యాభవత్ తత్ర త్రపు సీసకమేవ చ |
తదేతద్ధరణీం ప్రాప్య నానాధాతురవర్ధత || 20 ||

నిక్షిప్తమాత్రే గర్భే తు తేజోభిరభిరంజితమ్ |
సర్వం పర్వతసన్నద్ధం సౌవర్ణమభవద్వనమ్ || 21 ||

జాతరూపమితి ఖ్యాతం తదాప్రభృతి రాఘవ |
సువర్ణం పురుషవ్యాఘ్ర హుతాశనసమప్రభమ్ || 22 ||

తృణవృక్షలతాగుల్మం సర్వం భవతి కాంచనమ్ |
తం కుమారం తతో జాతం సేంద్రాః సహమరుద్గణాః || 23 ||

క్షీరసంభావనార్థాయ కృత్తికాః సమయోజయన్ |
తాః క్షీరం జాతమాత్రస్య కృత్వా సమయముత్తమమ్ || 24 ||

దదుః పుత్రోఽయమస్మాకం సర్వాసామితి నిశ్చితాః |
తతస్తు దేవతాః సర్వాః కార్తికేయ ఇతి బ్రువన్ || 25 ||

పుత్రస్త్రైలోక్యవిఖ్యాతో భవిష్యతి న సంశయః |
తేషాం తద్వచనం శ్రుత్వా స్కన్నం గర్భపరిస్రవే || 26 ||

స్నాపయన్ పరయా లక్ష్మ్యా దీప్యమానం యథానలమ్ |
స్కంద ఇత్యబ్రువన్ దేవాః స్కన్నం గర్భపరిస్రవాత్ || 27 ||

కార్తికేయం మహాభాగం కాకుత్స్థ జ్వలనోపమమ్ |
ప్రాదుర్భూతం తతః క్షీరం కృత్తికానామనుత్తమమ్ || 28 ||

షణ్ణాం షడాననో భూత్వా జగ్రాహ స్తనజం పయః |
గృహీత్వా క్షీరమేకాహ్నా సుకుమారవపుస్తదా || 29 ||

అజయత్స్వేన వీర్యేణ దైత్యసైన్యగణాన్విభుః |
సురసేనాగణపతిం తతస్తమమలద్యుతిమ్ || 30 ||

అభ్యషించన్ సురగణాః సమేత్యాగ్నిపురోగమాః |
ఏష తే రామ గంగాయా విస్తరోఽభిహితో మయా || 31 ||

కుమారసంభవశ్చైవ ధన్యః పుణ్యస్తథైవ చ |
భక్తశ్చ యః కార్తికేయే కాకుత్స్థ భువి మానవః |
ఆయుష్మాన్ పుత్రపౌత్రైశ్చ స్కందసాలోక్యతాం వ్రజేత్ || 32 ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే కుమారోత్పత్తిర్నామ సప్తత్రింశః సర్గః || 32 ||